Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы-Qazaqstan Respublikasynyñ Memlekettık Eltañbasy

Елтаңба  – мемлекеттің басты рәміздерінің бірі. «Елтаңба» термині немістің «erbe» (мұрагерлік) сөзінен шыққан және тұқым қуалайтын ерекше белгі – символдық мағына берілген фигуралар мен заттардың қосындысын білдіреді.
Қазіргі Қазақстан аумағында өмір сүрген қола дәуірінің көшпелілері де өздерін ерекше таңба – тотеммен таныстырып, графикалық өрнек кейіннен «таңба» атауын алғанын тарих көрсетеді. Бұл термин алғаш рет Түрік қағанатында қолданыла бастады.
Егемен Қазақстанның Елтаңбасы 1992 жылы ресми түрде қабылданды. Оның авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасының Ұлы Дала көшпелілері арасында ерекше құрметке ие болған өмір мен мәңгілік символы – шеңбер (дөңгелек) пішіні бар.
Мемлекеттік Елтаңбадағы орталық геральдикалық элемент – шаңырақтың (киіз үйдің үстіңгі күмбезді бөлігі) көгілдір түс аясындағы бейнесі, одан уықтар (тіректер) күн сәулесі түрінде жан-жақты сәуле шашады. Шаңырақтың оң және сол жағында мифтік қанатты пырақтардың бейнелері орналасқан. Жоғарғы бөлігінде көлемді бес бұрышты жұлдыз, ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Алтын түсте жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, мифтік жылқылардың бейнесі, сондай-ақ «Қазақстан» жазуы жасалған.
Шаңырақ – киіз үйдің негізгі жүйе құраушы бөлігі, пішіні жағынан аспан күмбезіне ұқсайды және Еуразия көшпелілерінің дәстүрлі мәдениетіндегі тіршілік әрекетінің негізгі элементтерінің бірі болып табылады. Республиканың Мемлекеттік Елтаңбасында шаңырақ бейнесі елімізде тұратын барлық халықтардың ортақ үйі мен біртұтас Отанының символы болып табылады. Шаңырақтың беріктігі мен тұрақтылығы оның барлық уықтарының (тіректерінің) сенімділігіне байланысты болатыны сияқты, Қазақстанның тұрақты дамуы әрбір азаматтың әл-ауқатына байланысты.
Мемлекеттік елтаңбадағы қанатты мифтік аттар – тұлпарлар негізгі геральдикалық элемент болып табылады. Жылқы бейнесі ежелден батылдық, адалдық, күш сияқты ұғымдарды бейнелейді. Қанаттар көпұлтты Қазақстан халқының қуатты және гүлденген мемлекет құру жөніндегі сан ғасырлық арманын білдіреді. Олар таза ойлар мен дәйекті жақсартуға және шығармашылық дамуға ұмтылысты куәландырады. Жылқылардың алтын қанаттары да жүгерінің алтын масақтарына ұқсайды және Қазақстан халқының еңбекқорлығын және елдің материалдық әл-ауқатын білдіреді.
Өткен ғасырларда мүйіздер көшпелілердің культтік ғұрыптарында, сондай-ақ олардың жауынгерлік туының жоғарғы жағында белсенді түрде қолданылған. Әртүрлі жануарлардың мүйізі түріндегі көктегі рақым, жердегі құнарлылық және әскери сәттілік бейнелері әртүрлі халықтардың символдық композицияларында әрқашан маңызды орындарға ие болды. Олай болса, қанатты тұлпар – семантикалық және тарихи тамыры тереңде жатқан маңызды типологиялық образ.
Республиканың мемлекеттік елтаңбасындағы тағы бір деталь – бес бұрышты жұлдыз. Бұл нышан адамзат ерте заманнан бері қолданылып келеді және адамдардың ақиқат нұрына, барлық ұлы және мәңгілікке деген тұрақты ұмтылысын бейнелейді. Мемлекеттік Елтаңбадағы жұлдыз бейнесі Қазақстан халқының әлемнің барлық халықтарымен ынтымақтастық пен әріптестікке ашық ел құруға деген ұмтылысын көрсетеді. Барлық бес құрлықтың өкілдері үшін Қазақстан халқының жүрегі мен құшағы ашық.
Мемлекеттік Елтаңбада қолданылған негізгі түс – байлықтың, әділдіктің, жомарттықтың символы қызметін атқаратын алтын түс. Тудың түсі де бар – алтын түспен үйлесіп, ашық аспан, бейбітшілік пен берекені бейнелейтін көк көк.